Vùng duyên hải Nam Trung Bộ và miền Nam của Việt Nam là nơi có đông người Chăm sinh sống nhất. Chính vì thế, khi đến đây, du khách như bước vào một thế giới mới lạ, đầy hấp dẫn với những công trình kiến trúc độc đáo, các pho tượng bằng đá đầy ấn tượng và các sản phẩm vải thêu, dệt hoa văn, thổ cẩm khác biệt.

Ngoài ra, văn hóa Chăm vẫn lưu giữ được những giá trị truyền thống, bản sắc độc đáo, vẻ đẹp tiêu biểu từ kiến trúc, làng nghề cho đến những lễ hội mang đậm bản sắc dân tộc và không thể nào nhầm lẫn với bất kì dân tộc nào. Nếu bạn muốn khám phá về những nét văn hóa tiêu biểu của Chăm Pa thì đừng bỏ qua bài viết dưới đây nhé.

1. Kiến trúc tháp Chăm

Những công trình kiến trúc tháp Chăm đồ sộ, độc đáo là một trong những yếu tố quan trọng góp phần tạo nên nét ấn tượng cho văn hóa Chăm. Khi nhắc đến điều tự hào của người dân Chăm Pa thì không thể nào bỏ qua những ngôi tháp Chăm cổ kính, độc đáo. Đây là một khối kiến trúc xây dựng bằng gạch nung màu đỏ sẫm lấy từ đất địa phương, phía trên mở rộng và thon vút hình bông hoa.

Mặt bằng tháp đa số là hình vuông có không gian bên trong chật hẹp thường có cửa duy nhất mở về hướng Đông (hướng mặt trời mọc), trần tháp được cấu tạo vòm cuốn, trong lòng tháp đặt một bệ thờ thần bằng đá. Điều đặc biệt là cho tháp Chăm trở thành một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu là nghệ thuật chạm khắc tinh xảo và ấn tượng. Những hình hoa lá, chim muông, vuc nữ, thần thánh được đẽo gọt, chạm trổ công phu trên mặt tường ngoài của tháp.

Nhờ bàn tay và khối óc sáng tạo, phong phú, đa dạng, người dân Chăm Pa đã cho mọi người thấy được sự giao lưu văn hóa và quá trình phát triển của đồng bào dân tộc Chăm. Những ngôi tháp Chăm nổi tiếng ở Việt Nam có thể kể đến là thánh địa Mỹ Sơn, tháp Poklong Garai, tháp Bà Ponagar và tháp Nhạn.

2. Làng nghề truyền thống

Khi nhắc đến những nét đặc sắc, tiêu biểu của văn hóa Chăm Pa thì không thể bỏ qua được các làng nghề truyền thống. Ba làng nghề truyền thống của người Chăm được công nhận chính thức gồm 2 làng dệt là Mỹ Nghiệp, Chung Mỹ và làng gốm Bàu Trúc. Làng gốm Bàu Trúc và làng dệt Mỹ Nghiệp là 2 làng nghề nằm trong danh sách bảo tồn và phát triển và cũng là địa điểm du lịch văn hóa của người dân Chăm Pa.

Làng gốm Bàu Trúc được xem như là một bảo tàng mang đặc tính gốm truyền thống của dân tộc Chăm với những tác phẩm gốm tuyệt vời, mẫu mã phóng phú được nhào nặn khéo léo bởi các nghệ nhân gốm tài ba. Một trong những nguyên vật liệu quan trọng góp phần tạo ra những sản phẩm gốm tuyệt vời là đất sét.

Đây là một loại đất sét đặc biệt được lấy bên bờ sông Quao. Sau đó đem về đập nhỏ và trộn với cát mịn nhào nhuyễn, lượng cát được trộn vào tùy thuộc theo kích thước và công dụng của mỗi loại sản phẩm. Điểm đặc biệt tạo nên nét đặc sắc trong sản phẩm gốm của làng Bàu Trúc là các hoa văn trang trí với những khắc vạch hình sông nước, chấm vỏ sò và hoa văn thực vật mộc mạc, gần gũi và nhẹ nhàng.

3. Lễ hội Chăm Pa

Ngoài những công trình kiến trúc độc đáo và những làng nghề truyền thống độc đáo thì lễ hội cũng là nét tiêu biểu của văn hóa Chăm. Lễ hội của người dân Chăm Pa rất phong phú và đa dạng với hơn 100 lễ hội được tổ chức quanh năm nhưng tiêu biểu và gây được ấn tượng với nhiều du khách nhất đó chính là lễ hội Ka-tê.

Đây là lễ hội được tổ chức vào tháng 7 theo lịch Chăm hàng năm tại tháp Chăm. Lễ hội Ka-tê là lễ hội dân gian đặc sắc nhất trong kho tàng văn hóa của người Chăm, không chỉ gắn liền với những đền tháp cổ kính và còn gắn với một phần khác của văn hóa dân gian như y phục, nhạc cụ, đồ cúng tế. Lễ hội Ka-tê vừa hội tụ những giá trị tinh hoa văn hóa của dân tộc Chăm và cũng vừa là một món ăn tinh thần cho mỗi người dân nơi đây.

Dù trải qua hàng trăm năm lịch sử nhưng văn hóa Chăm Pa vẫn lưu trữ được những giá trị truyền thống và bản sắc độc đáo, đặc trưng từ kiến trúc, lễ hội cho đến những làng nghề truyền thống. Hy vọng qua những thông tin được cung cấp trên, bạn sẽ khám phá được những nét văn hóa tiêu biểu của Chăm Pa.